Dialoog en kritisch denken in de klas
Studiedag georganiseerd door ExploRatio, het onderzoekscentrum Kritisch Denken van de studiecluster Onderwijs (Lerarenopleiding) in samenwerking met Antwerp School of Education van Universiteit Antwerpen
Studiedag voor leerkrachten basis- en secundair onderwijs.
Hoe prikkel je jongeren om na te denken over technologie en duurzaamheid?
Hoe laat je leerlingen stilstaan bij nepnieuws?
Hoe ga je om met polarisatie in de klas?
Op deze studiedag focussen we op de rol van dialoog in de klas.
We reiken workshops aan en bieden concrete tips om dialogisch te werken en zo het denken van jongeren uit te dagen!

Iets voor jou?
Leerkrachten basis- en secundair onderwijs.
Dialoog als opstap naar kritisch denken
Inzetten op dialoog is de opstap om het kritisch denken van leerlingen te stimuleren. Dialoog laat leerlingen de eigen gedachten blootleggen en kritisch onderzoeken. Dialoog stimuleert de betrokkenheid van leerlingen bij een brede waaier aan inhouden gaande van duurzaamheidseducatie tot STEM tot mediawijsheid. Dialoog maakt van de klas een onderzoeksgemeenschap.
Â
Aanpak
Op deze studiedag in samenwerking met Universiteit Antwerpen focussen we op de rol van dialoog in de klas. We reiken workshops aan voor leerkrachten uit het basis en secundair onderwijs om dialogisch te werken en het denken van jongeren uit te dagen. We bieden concrete gesprekstips gebaseerd op principes uit filosofische en interculturele dialoog en laten je het lesmateriaal ervaren en gebruiken.
Onderzoeksgroep ExploRatio
Dialoog en kritisch denken zijn de kernthema’s van onderzoeksgroep ExploRatio aan Odisee Hogeschool. We ontwikkelen en evalueren leermateriaal dat de klaspraktijk verbetert.
Dagindeling en programma - 25 april 2022
VoormiddagÂ
9 uur - 9.15 uur: Infostand met dialoogmateriaal Â
9.15 uur - 9.30 uur: Inleiding door Jelle De Schrijver Â
9.30 uur - 10.00 uur:Â Filosofische keynote door Pieter Mostert
10.30 uur - 12.30 uur: Workshopskeuzes voormiddag (Meer informatie m.b.t. workshops vind je hieronder)
- Kritikat: Filosoferen over waarheid, leugen en fake news
- STEM 3D: Denken, doen en dialoog bij STEM
- Redeneerling : Kritisch denken
12.30 uur - 13.30 uur: Middagpauze (broodjesmaaltijd) met mogelijkheid bezoek aan infostand  Â
Â
Namiddag
13.30 uur - 15.30 uur: Workshopkeuzes namiddag (Meer informatie m.b.t. workshops vind je hieronder)
- EcoZoo: Dialoog over duurzaamheid
- Wetenschapsbalans
- BurgerschapsReflex
15.30 uur - 16.30 uur: Conclusies met drankje en filosofisch world café

Partner
Workshopsessies voormiddag
Kritikat
Waar komen meningen vandaan? Wanneer is iets waar? Wie bepaalt wat waarheid is?
Kinderen zijn letterlijk één klik verwijderd van een veelheid aan informatie over alle mogelijk denkbare onderwerpen. Maar moet je zomaar alles geloven wat je leest? En hoe maak je een onderscheid tussen feit en fictie?Â
Het is in ons huidig digitale tijdperk onmogelijk om kinderen af te schermen voor nepnieuws. Wel kunnen we hen kritisch leren omgaan met de lawine aan informatie die op hen afkomt.Â
Kritikat is gebaseerd op de gespreksmethodiek 'filosoferen met kinderen' en leert kinderen op een speelse manier om feit en fictie van elkaar te onderscheiden. Via verhalen en filosofische denkoefeningen leer je tijdens deze workshop hoe jouw leerlingen met Kritikat kunnen leren om drogredeneringen te herkennen en te ontmaskeren. Â
Doelgroep
Leerkrachten uit de derde graad lager onderwijs.
Begeleiding
Eef Cornelissen, lid onderzoeksgroep Onderwijs bij Odisee Hogeschool.
Â
Stem 3 D
In de workshop STEM 3D gaan we praktisch aan de slag met een uitdagende STEM opdracht. Je ervaart de didactische aanpak denken, doen en dialoog. We presenteren de methode, het materiaal, de resultaten van het onderzoek en leggen aanbevelingen voor om tot dieper denken te komen bij STEM ontwerp.  Â
Doelgroep
Leerkrachten uit het secundair onderwijs.
Begeleiding
Annelies Pil, lid onderwijsteam lager onderwijs en lid onderzoeksgroep Onderwijs bij Odisee Hogeschool.
Christel Balck, lid onderwijsteam en resonantieraad secundair onderwijs en lid onderzoeksgroep Onderwijs.
Â
Redeneerling
Wat betekent kritisch denken? Hoe leer je leerlingen zorgvuldig redeneren? Hoe maak je hen weerbaar tegenover valkuilen in het denken? Redeneerling zet in op de redeneervaardigheden van leerlingen it het secundair onderwijs. Met leermateriaal voor het geschiedenis- en wetenschapsonderwijs reiken we je praktische handvaten aan om de redeneervaardigheden van jongeren in de klas te prikkelen.Â
Doelgroep
Leerkrachten uit het secundair onderwijs.
Begeleiding
Jelle De Schrijver, lid onderzoeksgroep Onderwijs.
Laura Vervacke, lid onderwijsteam secundair onderwijs.
Workshopsessies namiddag
EcoZoo
Wie bezit de aarde? Kunnen kinderen de wereld veranderen? Moeten robots stemrecht krijgen?
Kinderen en jongeren stellen vaak vragen over samenlevingsthema’s op het kruispunt van mens, maatschappij en wetenschap.
Klimaatverandering, de voor- en nadelen van technologie of de bedreiging van biodiversiteit vragen doordachte antwoorden, inzichten en beslissingen.
Maar hoe stimuleer je een dialogische klasactiviteit over deze thema’s?
Ecozoo is een onderwijsmethodiek gericht op het stimuleren van dialoog en denkvaardigheden over duurzaamheid, wetenschap en technologie. Al filosoferend en via methodieken uit systeemdenken leer je tijdens de workshop hoe je met jongeren kan reflecteren over waarden, systemen en acties.
Doelgroep
Leerkrachten uit de 3de graad basisonderwijs en eerste graad secundair onderwijs.
Begeleiding
Filip Mennes, lid onderwijsteam lager onderwijs en lid onderzoeksgroep onderwijs.
Steven Raeman, lid onderzoeksgroep Onderwijs bij Odisee Hogeschool.
Â
Wetenschapsbalans
Sluiten wetenschap en geloof elkaar uit? Mag je knutselen aan mensen? Hoe ga je in dialoog over evolutietheorie of homoseksualiteit?
Wetenschapsbalans is een gespreksmethode die leerkrachten wetenschappen ondersteunt om controversiële thema’s op de snijlijn van wetenschap en maatschappij bespreekbaar te maken. Het doel is om een constructieve dialoog met leerlingen over deze thema's in de grootstedelijke wetenschapscontext te leren faciliteren. De ontwikkelde gespreksmethode is gebaseerd op de socratische methode en principes uit interculturele communicatie.
Doelgroep
Leerkrachten uit het secundair onderwijs.
Begeleiding
Jelle De Schrijver, lid onderzoeksgroep Onderwijs.
Veerle Verschoren, lerarenopleider en onderzoeker wetenschapsonderwijs.
Â
Â
BurgerschapsReflex
Hoe laat je in een superdiverse klas leerlingen constructief in gesprek gaan over Mohammedcartoons of dekolonisatie? Reageer je als leerkracht op controversiële uitspraken van leerlingen die botsen met je eigen waardenpatroon? Hoe voer je een verbindend gesprek over samenlevingsthema's zonder taboes uit de weg te gaan?
Tijdens deze workshop leren we via dialoogtechnieken uit het socratisch gesprek gevoelige thema's kritisch onderzoeken en maken de deelnemers kennis met een cultuursensitieve grondhouding die een open, diepgaande en verbindende communicatie met de ander mogelijk maakt. We verkennen tegenstrijdige perspectieven en leren hoe we ons eigen denkkader en dat van de ander op een respectvolle manier kunnen onderzoeken en hierover in gesprek kunnen gaan.
De workshop is interactief en de leerkracht krijgt handvaten en oefeningen aangereikt om met de jongeren over uitdagende samenlevingsthema's in gesprek te gaan.
Doelgroep
Leerkrachten secundair onderwijs.
Begeleiding
Eef Cornelissen, lid onderzoeksgroep Onderwijs bij Odisee Hogeschool.
Praktische info op een rijtje
Hier vind je alle praktische informatie m.b.t. de opleiding.
Contacteer ons!
Heb je nog een vraag? Aarzel niet en contacteer ons!
Overtuigd? Of toch nog iets meer info nodig?
Deze studiedag is echt iets voor mij!
Ben je ervan overtuigd dat dit de studiedag is die je zoekt?
Dan kan je meteen inschrijven!
Blijf je graag op de hoogte van onze navormingen?
Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!
